เป็นบทความพัฒนาการพัฒนาตนเองที่เขียนช่วง ภาวะวิกฤติไวรัส น่าจะเป็นโอกาสดีที่คนมีเวลาได้ใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ในการทบทวนมุมคิดต่าง ๆ ของตนเอง นี่ก็เป็นอีกมุมหนึ่งที่อาจเป็นประโยชน์ อย่างไรก็ตามหากใครมาอ่านในช่วงนี้ ก็อยากให้พยายามอดทน ณ วันนี้ จีน ที่เป็นประเทศใหญ่ ประชากรมากมาย ผ่านจุดต่ำสุดแล้ว เชื่อว่า เดี๋ยวประเทศเราก็ผ่านไปได้ครับ

มาว่ากันตามหัวข้อ คุณเคยสงสัยไหมว่า ทำไมคนเก่ง ๆ หลายคน เป็นผู้บริหาร เป็น CEO ที่สำเร็จ ทำไมไม่ไปเป็นเจ้าของกิจการเอง หรือ เจ้าของกิจการที่เก่ง เจ้าของไอเดีย ผู้คิดค้นริเริ่ม กลับไม่รวย ไม่สำเร็จ หรือแม้แต่ CEO หลายบริษัทใหญ่หลายคน นำพาบริษัทรุ่งเรือง พอมาทำของตัวเองจริงจัง เจ๊งไม่เป็นท่า ขอยกตัวอย่างกว้าง ๆ แบบนี้ครับ ถ้าพูดถึงโทรศัพท์มือถือ กับบุคคลสักคน ทั่วไปอาจนึกถึง สตีฟ จ๊อบส์ (Steve Jobs) มากกว่า มาร์ติน คูปเปอร์ (Martin Cooper) หรือ ถ้าเป็นแบรนด์ก็จะนึกถึง ไอโฟน (iPhone) ซัมซุง (Samsung) มากกว่าโมโตโรล่า (Motorola) ทั้งที่ ชื่อหลัง คือผู้ริเริ่มทำโทรศัพท์ มือถือ สล็อต pg

อาจไม่ใช่ตัวอย่างที่ดีนักหากจะพูดเรื่องความสำเร็จ เพราะในแง่แบรนด์ มีปัจจัยหลากหลาย เพียงแต่อยากให้เห็นภาพที่เห็นชัดเจน และน่าจะทำให้นึกออกถึงบุคคลที่คุณรู้จัก หรือเรื่องราวที่คุณอาจเคยได้ยิน ได้อ่าน ในลักษณะที่ คนเก่งพอเปลี่ยนสถานะบางอย่าง กลับไม่ประสบความสำเร็จ หรือบางคนน่าจะสำเร็จ แต่กลับไม่ หรือสำเร็จไม่มากเท่าที่ควรจะเป็น

คนเรามีคุณลักษณะความสามารถบางประการไม่เท่ากัน

ถ้าชอบหรือเคย ดู อ่าน ฟัง ประวัติ คนที่ประสบความสำเร็จในหลากหลายระดับไม่จำเพาะว่าต้องระดับโลก หรือเพียงเรื่องความร่ำรวย แต่สำเร็จในวงการของเขา ผมสังเกตเรื่องหนึ่งของคนเราที่มีคุณลักษณะความสามารถบางประการไม่เท่ากัน และมันเป็นปัจจัยของผลลัพธ์ความสำเร็จได้ หากเรารู้ตัวและนำมาปรับใช้กับการพัฒนาตนเอง ก่อนอื่นคุณต้องลองคิดตามจากผู้คนที่คุณพอรู้เรื่องราวเขา จะเป็นคนดังหรือไม่ก็ตาม ถ้าคิดออกหรือลองไปดูหลังจากนี้ก็ได้ น่าจะเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้น

การพัฒนาตนเองด้วย ส.ส.ซ.?

คุณลักษณะที่ผมบอกว่าเป็นข้อสังเกตประการหนึ่งที่ส่งผลต่อความสำเร็จ คือ ส. ส. ซ. หรือ สร้าง – เสริม – ซ่อม โดยในที่นี้เราว่ากันโดยรวมทั้งในความคิด และการลงมือทำอะไรบางอย่าง ที่สำคัญน่าจะมีความ “ชอบ” ตรงนั้น ที่ในคนหนึ่งคน ควรจะมี 1 อย่าง ถ้าไม่มีเลย ก็ยากจะประสบความสำเร็จ

“เพราะมันคือจุดที่ทำให้แต่ละคนเริ่มต้นได้” แต่ก็ใช่ว่าคนเราจะมีแต่ลักษณะนั้นอย่างเดียว เพียงแต่ว่าอาจมีระดับที่ไม่เท่ากัน แต่ก่อนจะไปลงรายละเอียดตรงนั้น เรามาดูกันว่า ส. ส. ซ. หรือ สร้าง เสริม ซ่อม นี้ มันคืออะไร และชี้แจงไว้ตรงนี้ว่า นี่ไม่ใช่หลักการ แต่เป็นข้อสังเกตที่นำมาพิจารณาตัวเอง นำไปพัฒนาตัวเองได้อย่างดี

ส. สร้าง – หลายคน เป็นคนที่มีความคิดริเริ่ม ชอบอะไรใหม่ ๆ เป็นผู้สร้าง ผมคงไม่ระบุว่าต้องมีทักษะอะไรบ้าง แต่จากที่ผมพยายามยกตัวอย่างก็คือ หากคุณ หรือใครมีคุณลักษณะนี้โดดเด่นมาก ๆ ก็จะสร้างบางสิ่งขึ้นมาได้ดี ริเริ่ม โครงการ ไอเดียต่าง ๆ ได้ดี กล้าจะเริ่มต้น เช่น ถ้าไม่มีใครทำเรื่องนี้เขากล้าจะทำให้เป็นรูปเป็นร่าง ถ้าให้เลือกเริ่มต้นทำไร่ เราคงเลือกที่โล่ง แต่คนประเภทนี้กล้าจะถางป่า บุกลุย และดูเหมือนจะชอบด้วยที่ได้เป็นคนเริ่ม หรือได้เริ่มทำอะไรใหม่ ๆ

ส. เสริม – ประเภทหนึ่งที่ ถ้าให้คิด ริเริ่ม ลงมือ ดูเป็นเรื่องยาก แต่ถ้าใครเสนออะไรมาได้แล้ว คนนี้จะต่อยอดได้เป็นฉาก ๆ ประหนึ่งคิดมาเอง ประเภทนี้เรียกว่า เสริม กล่าวคือ เสริมจากสิ่งที่มีอยู่ เสริมจากที่คนอื่นเริ่มมา ครูพักลักจำ แต่อาจแยกแยะกันเข้าใจยากนิดหนึ่งว่า การคิดไอเดียจากสิ่งที่คนอื่นทำมาก่อนคือ “เสริม” หรือ “สร้าง” เรื่องนี้ไม่ใช่แยกกันแค่แนวความคิดไอเดียสร้างสรรค์ แต่ยังแยกกันตอนลงมือทำด้วย ประเภทเสริม จะไม่ชอบนับหนึ่ง ไม่ว่าเรื่องอะไร ถ้าเปรียบเป็นสร้างบ้านก็ไม่มีวันลงเสาเข็ม มองเป็นเรื่องยาก เรื่องลำบาก แต่ถ้าบ้างมีโครงมาแล้ว อันนี้จะง่ายเลย แม้สิ่งที่ทำจะเคยมีมาแล้ว แต่ถ้าเริ่มเอง ก็เรียกว่าเป็นพวกสร้างเอง

ซ. ซ่อม – แบบสุดท้าย ประเภทซ่อม หรือเรียกว่าแก้ไขเก่งก็ได้ ประเภทนี้ เห็นปัญหาเป็นความท้าทาย มองเป็นเรื่องสนุก หรือออกแนวเป็นที่ปรึกษา ในยามมีอุปสรรคมักจะมีไอเดีย กระทั่งว่า ชอบนำสิ่งที่คนอื่นไม่เห็นประโยชน์ มาทำประโยชน์ จึงมีหลายร้าน หลายบริษัท ที่พอถูกซื้อไปในเวลาที่ย่ำแย่ กลับเติบโตได้ดีกว่าเดิม นี่อาจเพราะได้ CEO ประเภทนี้เข้าไปแก้ไขปัญหา ยิ่งถ้าเดิมที สร้างมาดี มีโครงสร้างดี นี่แหละครับ พวกซ่อม เอาไปทำต่อรุ่งแน่นอน แต่ไม่ใช่ทั้งหมด